Bezoek aan Elzas en Moezel, juli 2012 (2)

Weingut Franz Jozef Eifel, Trittenheim (Mittelmosel)

‘s Ochtends vroeg ging het via Saarbrücken richting Duitsland, meer specifiek de Moezel streek. In de late voormiddag had ik daar een afspraak bij Weingut Franz Jozef Eifel te Trittenheim in de Mittelmosel.

In de wijnzone Mosel-Saar-Ruwer brengt de Mittelmosel de beste wijnen voort. In feite kreeg ik de echte Rieslingmicrobe te pakken na het degusteren van een fles Riesling Spätlese Alte Reben van Franz Josef Eifel in Waldhotel Sonora in 2003. Aangezien we kort bij het domein in de buurt logeerden heb ik er dadelijk een afspraak gemaakt om kennis te maken met de man achter deze wijn. Het werd mij al snel duidelijk dat dit een bijzonder domein was met een al even gepassioneerde en enthousiaste „inhaber“ als mezelf. Er volgde een proeverij die zich in de toekomst nog meermaals zou herhalen maar dan telkens in andere jaargangen.

Eifel’s paradepaardje is zijn Riesling uit de Trittenheimer Apotheke wijngaard. Samen met de Trittenheimer Altärchen behoort de Apotheke tot éen der meest befaamde wijngaarden in de Mittelmosel. Het is een fantastisch terroir dat zich op een Steillage (zeer stijl gelegen heuvelflank) situeert.

Ditmaal proefden we de excellente jaargang 2011 van droog over feinherb naar zoet in Kabinett, Spätlese en Auslese kwaliteiten. Deze verschillende benamingen staan voor de hoeveelheid Oëchsle (concentratie aan natuurlijke suikers) die zich op het moment van de oogst in de druiven bevindt. Ze leveren zeer uiteenlopende soorten wijn op. Van fris, speels en dorstlessend voor een Kabinett, die perfect jong tot zijn recht komt, als aperitiefwijn, tot krachtig, intens en geconcentreerd voor een Auslese, die op zijn best is na voldoende flesrijping, bij een maaltijd.

Mijn keuze valt steeds op de Trittenheim Apotheke trocken in Kabinett en Spätlese. Ook de feinherb kwaliteit met meestal rond de 20 gram restsuiker is zeer aangenaam drinken omwille van de steeds presente zuren die de wijn hierdoor voldoende spanning geeft. Deze laatste variant is ook een absolute aanrader bij de steeds meer geapprecieerde aziatische invloeden in onze keuken.

U kan hier ons aanbod van Franz Jozef Eifel vinden.

Weingut Dr. Loosen, Bernkastel-Kues (Mittelmosel)

In de namiddag trok ik dan naar het ietwat noordelijker gelegen Weingut Dr. Loosen.

Met Ernie Loosen boven in Urziger Würzgarten

Ernst Loosen stak meteen van wal met een soepel georchestreerde degustatie. Ik proefde het gehele spectrum van 2011 wijnen, met uitzondering van enkele fruitige versies (het was warm die dag!). De wijnen van de lichting 2011 zijn reeds zeer toegankelijk. Ze gaven blijk van mooie zuren, zij het wat minder uitgesproken dan in het koelere jaar 2010.

Hij herinnerde me eraan dat alle zes topwijngaarden van Dr. Loosen reeds als Erste Lage (dit is het equivalent van Grand Cru in de Bourgogne) gerangschikt werden in de reeds in 1868 samengestelde Pruisische classificatie der Mosel wijnen. Enkel de wijnen uit deze zes wijngaarden (Bernkasteler Lay, Ürziger Würzgarten, Erdener Prälat, Erdener Träpchen, Graacher Himmelreich en Wehlener Sonnenuhr) worden door Ernst Loosen gebotteld als Lagenweine (single vineyard wijnen). Alle anderen zijn Gutsweine (domein wijnen).

Zicht op de Ürziger Würzgarten wijngaard

Ernie vermeldde terloops dat de Moezel vallei (Mosel-Saar-Ruwer) zo’n 250 km bestrijkt, en dat daardoor de Riesling wijnen uit de noordelijke Terassenmosel qua stijl niets te maken hebben met deze uit de zuidelijker gelegen Saar, netzomin als men een beendroge Chablis met een rond en exotisch smakende Pouilly Fuissé kan vergelijken. Ik vond dit zeer verhelderend, daar men de neiging heeft om de omvang, en dus eveneens de stijlverschillen, van dit wijngebied te onderschatten.

In de meanderende Mittelmosel overheerst de blauwe leisteen. Dit gesteente toont zich volgens Ernie Loosen op zijn boeiendst in de Wehlener Sonnenuhr wijngaard. Andere voorkomende bodemtypes zijn de rode leisteen en ook de rode vulkanische steen (bv in de Ürziger Würzgarten wijngaard) waarop wijnstokken zeer goed gedijen.

Als Ernst Loosen het over de Ürziger Würzgarten en de eronder gelegen Erdener Prälat en Erdener Träpchen wijngaarden heeft, dan vertelt hij met gebaren en veel zin voor humor de legende van deze Prälat (bisschop). Ürziger Würzgarten is een natuurlijk amphitheater waar de zon als het ware vrij spel heeft.

De uitgesproken geparfumeerde, kruidige en aan tropisch fruit appellerende wijnen die deze wijngaard voortbrengt hebben een buitengewoon bewaarpotentieel. Het zijn dan ook éen van de meest gegeerde wijnen die de Moezel vallei voortbrengt. Het zicht van bovenop Ürziger Würzgarten is ronduit fantastisch en leent zich ideaal voor een romantische picnic. Alleen behoef je zeer fitte benen om deze plek te voet of per fiets te bereiken!

Terugblikkend op mijn bezoek had ik echt een herkenbaar gevoel. De wijnen van Dr. Loosen waren zoals steeds subliem en een toonbeeld van afgemeten delicatesse. Ernie anderzijds, was wederom de perfekte gastheer: begeesterd, begeesterend èn vol humor als vanouds!

U kan hier ons aanbod van Dr. Loosen vinden.

Weingut Julian Haart, Piesport (Mittelmosel)

De volgende dag begon met een bezoekje aan éen der momenteel meestbesproken jonge talenten van de Mosel: Julian Haart te Piesport. Haart’s ouders zijn beiden leerkracht, maar hij stamt af van een familie van Piesporter wijnmakers (oa zijn nonkels Theo Haart and Johann Haart). Hij leerde het vak bij grootmeesters als Klaus-Peter Keller, Emrich-Schönleber, Egon-Müller en Heymann-Löwenstein. Op zo’n jonge leeftijd kan dat al tellen op je CV! Bij zijn terugkeer te Piesport zag hij de kans om 1/2 ha met 50 jaar oude stokken in de Ohligsberg wijngaard te verwerven en zodus stak hij van wal met zijn eigen Weingut. Na zijn ‘aanloopjaar’ 2010 vond de echte start eigenlijk plaats in 2011.


Haart’s wijnen zijn afkomstig uit Erste Lage wijngaarden Schubertslay, Ohligsberg en Goldtröpfchen. Deze laatste is de meest befaamde wijngaard in Piesport. Hij selecteert enkel de beste druiven, afkomstig van zeer oude wijnstokken. Het resultaat zijn wijnen met een uitzonderlijk hoge aroma intensiteit en een uitgesproken mineraliteit. Haart streeft ernaar om droge wijnen met een pure terroir expressie te bekomen.

Wijnliefhebbers weten dat het niet altijd de meest prestigeuze wijnen uit top locaties zijn die ons raken. Riesling is een druif die door zijn veelzijdigheid en verfijning, gecombineerd met een briljante manier van wijn “maken” en concurrerende prijzen voor zulke momenten kan zorgen. Op de stijle hellingen van de Mittelmosel zijn vele pareltjes te vinden aan nog steeds aangename prijzen, waaronder bij deze Julian Haart.

Weingut Schloß Lieser, Lieser (Mittelmosel)

Mijn volgende afspraak bevond zich slechts een kort stukje noordelijker, bij Weingut Schloss Lieser in het dorpje Lieser. Thomas Haag, zoon van Wilhelm en kleinzoon van top producent Fritz Haag, kocht het Weingut Schloss Lieser aan in 1997. Het domein, gelegen net naast het imposante, gelijknamige kasteel, bewerkt 12 ha wijngaarden in Steillagen met hellingsgraad tot 70% die, zoals wel gebruikelijk is hier, uitsluitend met Riesling aangeplant zijn.

Hier ook degusteerde ik een aantal wijnen uit de jaargang 2011, oa uit de befaamde Erste Lage wijngaarden Niederberg Helden, Brauneberger Juffer Sonnenuhr en Brauneberger Juffer. De stijl van Thomas Haag's wijnen leunt sterk aan bij deze van zijn vader. De focus ligt duidelijk op kwaliteit in plaats van volumes. Hij bewerkt de wijngaarden rigoureus en maakt strikte selecties. Eens de wijnen in cuve zitten worden zij slechts minimaal beroerd. Haag beoogt wijnen die het kenmerkende Riesling character ten toon spreiden: licht, rijpe zuren, vibrerend en parelig op de tong, met zuiver fruit.

Het is duidelijk dat hier een getalenteerd en toegewijd wijnmaker aan het werk is. Ik ben vast van plan om de wijnen van Thomas Haag regelmatig te degusteren en te volgen.

Weingut Clemens Busch, Pünderich (Terrassenmosel)

Volgende halte was bij Weingut Clemens Busch te Pünderich, waar ik werd ontvangen door Rita Busch. Pünderich is het eerste dorpje dat deeluitmaakt van de Terrassenmosel (of Untermosel). Behoudens begeesterde enkelingen zoals Clemens Busch brengt dit deel van de Moezel nog zeer veel gewone wijnen voort.

Reeds sedert 1986 bewerkt de familie Busch z’n wijngaarden biologisch, hetgeen van hen pioniers maakt. Mede onder impuls van zoon Florian, is het domein momenteel in transitie naar biodynamische wijnbouw. Er worden in de wijngaarden geen chemische bestrijdingsmiddelen noch kunstmeststoffen gebruikt. Alle druiven worden met de hand geplukt, en dit na zeer rigoureuze selectie. Logischerwijze worden er ook geen artificiële gisten gebruikt. Busch laat zijn wijn vaak gedurende meer dan een jaar gisten, en vermijdt daarbij elke onnodige manipulatie. De rijping gebeurt grotendeels in traditionele foeders van 1000 liter.

Het prachtige oude woonhuis van de familie Busch ligt dicht bij de oever van de Mosel. Meer dan veertig jaar geleden had vader Busch het idee om een gewelfde kelder ruim boven het waterpeil van de Mosel te bouwen, dit om overstromingen te vermijden. Pal tegenover kelders en woonhuis situeren zich de Marienburg wijngaarden, waar al hun wijnen vandaan komen.

Busch refereert met een algemene bewoording naar de Marienburg wijngaarden als de Weinberg. Het is er niet makkelijk werken omwille van de steile hellingsgraden en de vermoeidheid die er snel toeslaat. Er heersen verschillende microklimaten die zorgen voor een grote terroir-variëteit. Dit uit zich in een zeer geschakeerd en rijk assortiment van wijnen. Alle wijnen die Busch produceert uit de Marienburg wijngaard refereren naar hun precieze locatie op de Weinberg en ze dragen dus de stempel van hun eigen terroir, bv: Marienburg “Rothenpfad”, Marienburg “Falkenlay", Marienburg “Fahrlay-Terrassen”, enz.

Restaurant Wein & Tafelhaus, Trittenheim

Om deze wijnreis met een gastronomische noot af te sluiten had ik met mijn gezelschap een tafel gereserveerd bij restaurant Wein & Tafelhaus te Trittenheim. We dronken o.a. een onvergetelijke 2001 Spätburgunder (Pinot Noir) uit het Plalz wijngebied van Weingut Koehler-Ruprecht (Bernd Philippi).

Het was die avond aangenaam warm, en vanop het terras hadden we een zicht op de subliem gelegen Trittenheimer Apotheke wijngaard. Diezelfde ochtend had ik enkele wijnen afkomstig uit deze wijngaard gedegusteerd bij Franz Jozef Eifel. Om deze Steillage van hieruit in al zijn glorie te zien pronken in de laatste avondzon voelde opeens aan als een enorm voorrecht. Zum Wohl!